Bác sĩ chuyên khoa Nội tổng quát Nguyễn Thị Hải Đan cho biết, đau họng là một triệu chứng phổ biến, thường do nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây ra. Đau họng là cảm giác đau, khó chịu, khô hoặc ngứa ở vùng họng, khiến người bệnh không muốn nuốt nước bọt, nói chuyện hay ăn uống.

Đau họng do virus thường tự khỏi sau 5-7 ngày mà không cần điều trị bằng thuốc kháng sinh. Nếu đau họng do vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn nhóm A streptococcus (GAS), người bệnh cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm .

Ngoài việc uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cũng có thể áp dụng một số cách chăm sóc tại nhà để giảm đau họng và nhanh chóng phục hồi.

Những thực phẩm không nên ăn khi bị đau họng

Khi bị đau họng, người bệnh nên hạn chế hoặc không ăn những loại thực phẩm có thể gây kích ứng hoặc làm tổn thương niêm mạc họng. Một số ví dụ về những loại thực phẩm này là:

- Thực phẩm cay, chua và mặn: như ớt, chanh, muối, nước mắm, dấm…

- Các loại gia vị này có thể làm tăng cảm giác đau rát và bỏng ở cổ họng

- Thực phẩm khô và cứng: như bánh quy, bánh mì giòn, khoai tây chiên, bỏng ngô…

- Những loại thực phẩm này có thể làm trầy xước niêm mạc cổ họng và gây khó nuốt

- Thực phẩm có xương gai: như cá, gà, vịt…

- Những loại thực phẩm này có thể làm rách hoặc mắc kẹt trong cổ họng và gây viêm nhiễm

- Đồ uống có chứa cồn, cafein hoặc ga: như rượu, bia, cà phê, nước ngọt…

- Những loại đồ uống này có thể làm khô cổ họng và làm mất nước cho cơ thể.

Những thực phẩm giúp giảm đau họng

Nên chọn những thực phẩm mềm, dễ nuốt và giàu dinh dưỡng để cung cấp năng lượng và protein cho cơ thể. Một số loại thực phẩm tốt cho sức khỏe khi bị đau họng là:

Cháo: Cháo là một món ăn lý tưởng khi bị đau họng vì nó có độ ẩm cao, dễ tiêu hóa và có thể kết hợp với nhiều nguyên liệu khác nhau. Có thể ăn cháo gạo, cháo yến mạch, cháo ngô hoặc cháo bột sắn và thêm vào một số loại rau xanh, gia vị hoặc thịt nạc để tăng hương vị và dinh dưỡng.

Súp: Súp cũng là một lựa chọn tuyệt vời khi bị đau họng vì nó giúp giảm viêm, làm ấm cổ họng và bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Có thể lựa chọn súp gà, súp rau củ, súp khoai tây hoặc súp bí đỏ và thêm vào súp một số loại gia vị như gừng, tỏi, hành tây hoặc nghệ để tăng khả năng kháng khuẩn và kháng viêm.

Sữa chua: Sữa chua là một nguồn protein tốt cho cơ thể và cũng có lợi cho hệ tiêu hóa. Sữa chua có chứa các vi khuẩn có lợi giúp duy trì cân bằng vi sinh vật trong ruột và ngăn ngừa các bệnh lý tiêu hóa. Có thể ăn sữa chua nguyên chất hoặc kết hợp với các loại trái cây như chuối, dâu tây, kiwi hoặc đào để tăng thêm vitamin C và chất xơ.

Trứng: Trứng là một nguồn protein cao và cũng có chứa các axit amin thiết yếu cho sự phát triển của cơ bắp và miễn dịch. Trứng cũng có chứa các vitamin nhóm B giúp duy trì hoạt động của não bộ và hệ thần kinh. Có thể ăn trứng luộc, trứng chưng, trứng ốp la hoặc trứng rán.

Thịt nạc: Thịt nạc là một nguồn protein tốt và cũng có chứa các khoáng chất như sắt, kẽm và magiê giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa thiếu máu. Có thể ăn thịt nạc gà, thịt nạc bò, thịt nạc lợn hoặc thịt nạc cá. Đồng thời, chế biến thịt nạc theo nhiều cách khác nhau như hấp, luộc, nướng hoặc xào để giảm lượng dầu mỡ và tăng hương vị.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên uống nhiều nước ấm hoặc các loại trà có tác dụng kháng viêm và giảm đau cho cổ họng.

Một số loại trà tốt cho sức khỏe khi bị đau họng

Trà gừng: Trà gừng là một loại trà có chứa gingerol, một chất có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và giảm đau. Trà gừng giúp làm ấm cổ họng, giảm ho và sổ mũi.

Trà mật ong: mật ong là một chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm và làm dịu niêm mạc họng. Trà mật ong giúp giảm đau họng, viêm họng và khô họng. Có thể pha trà mật ong bằng cách đun sôi nước với một ít mật ong và cho vào một ít chanh hoặc quế để tăng hương vị cho dễ uống.

Trà bạc hà: Trà bạc hà là một loại trà có chứa menthol, một chất có tác dụng làm sạch đường hô hấp và giảm đau họng. Trà bạc hà giúp giảm viêm, sưng và kích ứng ở cổ họng. Có thể pha trà bạc hà bằng cách đun sôi nước với lá bạc hà tươi hoặc khô và cho vào một ít đường hoặc mật ong để tăng thêm vị ngọt.

Ngoài ra cũng có thể chọn kẹo ngậm thảo dược có chứa các thành phần tự nhiên như gừng, quế, khuynh diệp… hoặc xịt họng có chứa các hoạt chất như benzocaine, phenol hoặc menthol. Những sản phẩm này sẽ giúp làm dịu niêm mạc họng, làm giảm cảm giác khó chịu và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Cùng với đó, người bệnh cũng nên súc họng với nước muối sinh lý hoặc dung dịch khử trùng họng để làm sạch và kháng khuẩn họng. Nghỉ ngơi nhiều để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể cũng là cách điều trị tốt.

Không chỉ vậy, người bệnh cũng cần tránh những yếu tố có hại cho cổ họng như hút thuốc lá, tiếp xúc với khói bụi, hay uống nước lạnh. Giữ ấm cổ họng bằng cách đeo khăn quàng hoặc mặc áo len.

Khi nào nên uống thuốc và đi khám bác sĩ?

Nếu đau họng do virus, người bệnh có thể tự chăm sóc tại nhà và không cần uống thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, nếu bị đau họng do vi khuẩn, đặc biệt là GAS, cần phải uống thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm cơ tim, viêm thận hoặc viêm khớp.

Đồng thời, người bệnh cũng nên đi khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu sau đây:

- Đau họng nhiều hoặc kéo dài hơn một tuần

- Khó nuốt, khó thở hoặc nuốt dịch nhầy có máu

- Sưng hạch ở cổ hoặc mặt

- Sốt cao hơn 38.3 độ C

- Ho kéo dài hơn hai tuần

- Xuất hiện mảng trắng hoặc mủ trên amidan