Acid uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình cơ thể chuyển hóa nhân purin - hợp chất tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm. Khi nồng độ acid uric trong máu tăng cao, chúng có thể kết tinh thành muối urat, lắng đọng tại các khớp, mô mềm và thận từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout, sỏi thận.

Chuyên viên Trần Phạm Thúy Hòa, khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết cách nhanh nhất để giảm nồng độ acid uric là dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ. Chế độ ăn uống cũng hỗ trợ đào thải acid uric ra khỏi cơ thể.

Giảm thực phẩm giàu purin

Trong cơ thể, quá trình phân hủypurin tạo ra acid uric. Hạn chế thực phẩm giàu purin giúp hạn chế acid uric dư thừa, giảm gánh nặng cho gan, thận. Người có acid uric cao nên hạn chế ăn nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, xúc xích, pate. Ưu tiên sử dụng các nguồn đạm từ thịt trắng (ức gà, cá trắng), trứng hoặc đạm thực vật.

Hạn chế đường fructose

Người tăng acid uric nên hạn chế sử dụng thực phẩm giàu đường fructose (trái cây ngọt, mật ong, nước ngọt, siro, thức uống ngọt...). Bởi khi chuyển hóa tại gan, fructose làm nồng độ acid uric trong máu tăng cao. Tiêu thụ quá nhiều đường làm tăng nồng độ insulin máu, giảm khả năng thận bài tiết acid uric.

Uống đủ nước

Khi cơ thể thiếu nước, thận hoạt động kém hiệu quả, acid uric dễ tích tụ, hình thành tinh thể. Uống nhiều nước giúp pha loãng nồng độ acid uric trong nước tiểu, tăng lưu lượng lọc qua thận, giảm nguy cơ kết tinh muối urat, sỏi thận.

Người trưởng thành nên uống 1,5-2 lít nước mỗi ngày, uống chia đều trong ngày. Ngoài nước lọc, có thể bổ sung thêm nước khoáng kiềm, nước chanh pha loãng hoặc nước ép trái cây ít đường. Người mắc bệnh thận nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nước khoáng kiềm thường xuyên.

Tăng cường rau xanh, trái cây, chế phẩm từ sữa

Rau củ, trái cây chứa nhiều vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa, kiềm hóa môi trường trong cơ thể, hỗ trợ chức năng gan thận, đào thải acid uric qua đường nước tiểu. Ưu tiên các loại trái cây và rau giàu vitamin C như cam, quýt, kiwi, ổi, ớt chuông, bông cải, cà chua, anh đào (cherry). Sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai ít béo cũng giúp tăng thải urat, giảm nguy cơ tái phát bệnh gout.

Hạn chế rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn

Rượu bia chứa purin và cồn khiến cơ thể sản sinh nhiều acid uric hơn đồng thời giảm khả năng thận đào thải chúng. Thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo bão hòa, đường tinh luyện cũng cần hạn chế, bởi chúng làm rối loạn chuyển hóa.

Cắt giảm đồ chiên rán

Thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ khiến nồng độ acid uric tăng cao do cơ thể sản sinh nhiều purin, giảm khả năng bài tiết qua thận. Người bệnh nên giảm cân bằng chế độ ăn lành mạnh, hạn chế đồ chiên rán, nhiều đường, kết hợp tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội.

Dùng cà phê, trà xanh

Cà phê chứa các hợp chất như acid chlorogenic và cafein, có thể ức chế xanthine oxidase - loại enzyme chuyển purin thành acid uric. Đồ uống này cũng có tác dụng lợi tiểu, tăng bài tiết. Trà xanh chứa hàm lượng lớn polyphenol và chất chống oxy hóa, giảm hình thành acid uric, giữ pH ổn định hơn trong cơ thể, tốt cho người bệnh gout hoặc có nồng độ acid uric cao.

Người mắc bệnh tim mạch, dạ dày hay nhạy cảm với cafein nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung đồ uống này thường xuyên. Một số thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp, thuốc kháng lao, thuốc điều trị huyết áp, thuốc bổ sung niacin (vitamin B3)... góp phần làm tăng nồng độ acid uric. Nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh lý khác, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ để theo dõi và điều chỉnh kịp thời.