Nếu là một người yêu thích ẩm thực Việt Nam, thực khách có thể thường xuyên nhớ đến vị chua ngọt pha lẫn một chút cay nhẹ của nước chấm đã pha chế hay loại nước mắm gừng đậm đà thường kết hợp với các món mì tự làm hoặc rưới lên bánh mì nóng giòn tươi. Tuy nhiên, có một loại nước sốt rất phù hợp với các món cuốn và đôi khi bị các thực khách phương Tây bỏ qua. Đó chính là mắm nêm.

Việt Nam từ lâu đã được ca ngợi về nhiều loại nước sốt có thể cân bằng tất cả các hương vị mặn, ngọt, thơm và cay cùng một lúc. Tuy nhiên, mắm nêm lại đưa vị ngọt và mặn lên một tầm cao mới và trở thành một minh chứng hoàn hảo về cách kết hợp các hương vị để tạo ra một loại nước sốt đặc biệt và táo bạo. Ngay khi nếm thử, loại nước sốt cay nồng và cuốn hút này chắc chắn là một hương vị khó quên. Những ai đã từng chấm thịt bò cuốn hay cá trê nướng vào loại nước chấm này thì đều không thể cưỡng lại được.

Một số thực khách nước ngoài có thể đã bỏ qua mắm nêm. Ảnh: Shutterstock.

Giới thiệu về mắm nêm

Mắm nêm là một loại gia vị phổ biến có thể tìm thấy trên khắp Việt Nam, tuy nhiên, mắm nêm phổ biến hơn cả ở khu vực miền Trung. Rất hiếm khi tìm thấy loại mắm nêm tươi và sánh đặc nào khác ở ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Hương vị cay nồng đặc trưng của mắm nêm đến từ một lượng lớn cá cơm lên men - loại nguyên liệu tạo nên hương vị nền của mắm nêm. Có thể một chút mùi tanh của cá khiến những người không quen với món ăn này bỏ qua, nhưng trong trường hợp này, quyết định đó hoàn toàn sai lầm. Hương vị thơm ngon của loại nước sốt đậm đà này trên đầu lưỡi chắc chắn sẽ thuyết phục được tất cả thực khách. Thêm vào đó, hương vị của mắm nêm cũng rất độc đáo khiến thực khách không thể lẫn với một loại nước sốt nào khác.

Nếu thực khách nào đến Việt Nam mà không đi khắp đất nước và không tự tin vào kỹ năng chọn lựa và thưởng thức ẩm thực của mình, thì có thể tìm mua loại mắm nêm đóng chai khi dạo quanh một cửa hàng tạp hóa địa phương. Còn tại Mỹ, rất nhiều nhà bán lẻ trực tuyến qua Amazon có bán loại mắm nêm đóng chai này. Hãy thử đặt hàng để thưởng thức ngay trong bữa tối. Dù không thể có vị tươi như khi thưởng thức trực tiếp tại Việt Nam, hương vị mắm nêm đóng chai vẫn rất đậm đà. Chắc chắn là nhiều thực khách chưa từng thử loại nước sốt nào có danh sách thành phần tương tự như mắm nêm.

Mắm nêm có thể dùng để chấm hoặc rưới lên các món ăn Việt. Ảnh: Shutterstock.

Những thành phần đặc biệt

Cá cơm từ lâu đã là một nguyên liệu phổ biến trong nhiều nền ẩm thực châu Á. Và hương vị ngon của chúng phát huy rất tốt trong loại nước sốt này. Có thể dùng nhiều loại cá để chế biến mắm nêm nhưng cá cơm là một trong những nguyên liệu thường được dùng nhất để mang lại hương vị đặc biệt. Khi lên men, cá cơm sẽ tạo ra màu nâu đặc trưng và một chút vị nồng của hải sản. Và để giúp cân bằng vị mặn đậm đà này, có một số thành phần khác được sử dụng kèm để tạo ra vị ngọt như dứa, thính, đường. Trong khi hương vị trái cây bổ sung cho hương vị đậm đà của cá thì đường cũng thường được dùng để tăng thêm vị ngọt và giúp hương vị tròn trịa hơn một chút.

Tỏi và sả cũng có thể được thêm vào, kết hợp với nhau để tạo ra mùi vị hấp dẫn. Những ai thích ăn cay có thể thêm một ít tương ớt và có thể thêm một ít nước cốt chanh để làm nổi bật các hương vị của mắm nêm.

Cách chế biến và thưởng thức mắm nêm

Trong khi những loại nguyên liệu phía trên có thể làm chùn bước một số người vì nghĩ rằng hơi tốn thời gian để chế biến, thì thực tế, thực khách sẽ chỉ mất khoảng 10 phút từ đầu đến cuối khi đã có đầy đủ nguyên liệu, đặc biệt là cốt cá lên men.

Bước đầu tiên là cho nguyên liệu chính là cốt cá lên men vào chảo nóng đã tráng dầu. Khi mùi thơm ngon tràn ngập căn bếp, có thể thêm các thành phần còn lại và đảo đều. Sau khi mọi thứ được kết hợp kỹ lưỡng, có thể nếm thử để kiểm tra hương vị. Nếu cần tăng thêm vị ngọt, có thể thêm một thìa đường hoặc ai thích ăn cay có thể cho thêm một ít ớt để tăng vị cay. Sau khi hương vị đã hoàn hảo, có thể múc ra bát và rưới lên một nước cốt chanh trước khi đưa ra bàn ăn.

Có thể dùng mắm nêm để chấm với thịt bò, các món cuốn, bánh tráng hoặc để chấm thịt nướng. Mắm nêm cũng có thể trở thành một loại nước xốt để rưới lên các món mì hoặc món salad. Và nếu không định ăn hết mắm nêm trong một lần, phần còn lại có thể cho vào hộp kín và bảo quản trong tủ lạnh trong vài tuần